Haksız tahrik

      I.          TANIM, KANUNİ DÜZENLEME VE AÇIKLAMALAR:

Haksız tahrik: Bir kimsenin, haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işlemesidir.

Ceza sorumluluğunu azaltan bir neden olarak düzenlenen haksız tahrik, Türk Ceza Kanunu’nun 29. maddesinde: “Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine on sekiz yıldan yirmi dört yıla ve müebbet hapis cezası yerine on iki yıldan on sekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.” şeklinde düzenlenmiştir.

Haksız tahrik etkisi altında bulunan bir kimse suç işleme yönünde önceden bir karar vermemektedir. Fail - ruhsal yapısında meydana gelen karışıklığın bir sonucu olarak - davranışlarını kontrol etmede ve yönlendirmede zorlanmakta, bu nedenle suç işlemeye yönelmektedir. Bir başka anlatımla failin iradesinde meydana gelen zayıflama neticesinde, haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında kişinin suç işlemekten kendisini alıkoyma yeteneğinin önemli ölçüde azalmış bulunmasıdır.

    II.          HAKSIZ TAHRİK HÜKÜMLERİNİN UYGULANABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR:

Türk Ceza Kanunu’nun 29. maddesinde yer alan haksız tahrik hükümlerinin uygulanabilmesi için şu şartların varlığı aranmaktadır:

1-     Tahrik edici bir eylem bulunmalıdır: Eylemin haksız tahrik oluşturup oluşturmadığı yaşanan somut olaya göre değişebileceği unutulmadan öncelikle tahrik edici haksız bir eylemin mevcut olması gerekmektedir.

2-     Fail öfke veya şiddetli elemin etkisi altına bulunmalıdır: Haksız fiil, failin iç dünyasında şiddetli elem veya hiddete neden olmalıdır.

3-     Failin işlediği suç, içerisinde bulunduğu psikolojik durumun yansıması olmalıdır: Failin iç dünyasında oluşan şiddetli öfke veya elem neticesinde suç işlenmelidir.

4-     Haksız tahrik oluşturan eylem mağdurdan kaynaklanmalıdır: Haksız tahrik altında fail tarafından işlenen suç tahrik edici eylemi meydana getiren kişiye karşı işlenmelidir. Diğer bir deyiş ile bir başkasının haksız hareketi tahrik sebebi sayılamaz.

 III.          HAKSIZ TAHRİK UYGULAMASININ SONUÇLARI:

Haksız tahrik müessesi kişilerin ceza sorumluluğunu azaltan bir neden olarak düzenlenmiş, şartların varlığı halinde, haksız tahrik etkisi altında suç işleyen kişi hakkında indirilmiş cezaya hükmedileceği 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 29. maddesinde belirtilmiştir.

Unutulmamalıdır ki haksız tahrik hükümlerinin uygulanması kişi veya kişiler tarafından gerçekleştirilen ve suç teşkil eden eylemlerin cezalandırılmayacağı ve eylemin suç olmaktan çıktığı anlamına değil yalnızca hükmedilecek cezada indirim uygulanacağı anlamına gelir.